Instrukcja o uczestnictwie we Mszy

Instrukcja o uczestnictwie we Mszy, Ordo Missae

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Kto to? Co to?
INSTRUKCJA ĺWIĦTEJ KONGREGACJI OBRZĦDìW
O MUZYCE SAKRALNEJ I LITURGII
WEDýUG WSKAZAİ ENCYKLIK PAPIEņA PIUSA XII
"MUSICAE SACRAE DISCIPLINA" ORAZ "MEDIATOR DEI"
(Acta Apostolicae Sedis XXV (1958), pag. 601Ï663).
PRZEKýAD BENEDYKTYNìW TYNIECKICH
{
W nawiasach kwadratowych [ ] umieszczono przypisy. Przypisy oznaczone gwiazdkĢ * pochodzĢ od redaktora
polskiego wydania i nie stanowiĢ tekstu encykliki.
}
W naszych czasach ukazaþy siħ trzy bardzo waŇne dokumenty papieskie o muzyce sakralnej, a mianowicie: Motu
prioprio Ļw. Piusa X
Tra le sollecitudini
, z dnia 22 listopada 1903 roku. Konstytucja Apostolska Piusa XI
Divini
cultus
, z dnia 20 grudnia 1928 roku i wreszcie Encyklika miþoĻciwie panujĢcego Piusa XII
Musicae sacrae
disciplina
, z dnia. 25 grudnia 1955 roku. Nie brakþo innych pomniejszych pism papieskich i dekretw tejŇe ĺw.
Kongregacji, Obrzħdw, ktre porzĢdkowaþy rozmaite sprawy dotyczĢce muzyki sakralnej
Miħdzy muzykĢ sakralnĢ i liturgiĢ, jak wszystkim dobrze wiadomo, istnieje z natury tak Ļcisþa wiħŅ, Ňe wprost nie
moŇna stanowię praw lub zasad postħpowania dla jednej z nich, pomijajĢc drugĢ. I rzeczywiĻcie treĻę
wspomnianych dokumentw papieskich i dekretw ĺw. Kongregacji Obrzħdw dotyczy i muzyki sakralnej i
liturgii.
PoniewaŇ zaĻ PapieŇ Pius XII przed wydaniem Encykliki o muzyce sakralnej wydaþ takŇe dnia 20 listopada 1947
roku bardzo waŇnĢ encyklikħ o liturgii
Mediator Dei
, w ktrej podaþ doktrynħ liturgicznĢ w zadziwiajĢcy sposb
uzgodnionĢ z potrzebami duszpasterskimi, wydaje siħ bardzo stosownym, zebraę w jednĢ caþoĻę i w specjalnej
Instrukcji dobitniej wyjaĻnię waŇniejsze rozdziaþy ze wspomnianych dokumentw, majĢce na wzglħdzie liturgiħ i
muzykħ sakralnĢ, .oraz ich duszpasterskĢ skutecznoĻę. W ten sposb þatwiej i pewniej rzeczywiĻcie wprowadzi siħ
w Ňycie to, co w tych dokumentach zostaþo wyþoŇone.
Przy opracowaniu tej Instrukcji czynnie wspþpracowali znawcy muzyki sakralnej i Komisja Papieska,
ustanowiona dla oglnego odrodzenia liturgii.
TreĻę caþej Instrukcji rozþoŇona jest w nastħpujĢcym porzĢdku:
Rozdziaþ I.
Pojħcia oglne
(nn. 1Ï10).
Rozdziaþ II.
Zasady oglne
(nn. 11Ï21).
Rozdziaþ III.
Zasady szczegþowe
(nn. 22Ï118)
1. NajwaŇniejsze czynnoĻci liturgiczne, w ktrych uŇywa siħ muzyki sakralnej:
A) Msza ĺw.:
a) Pewne oglne zasady dotyczĢce udziaþu wiernych (nn. 22Ï23).
b) Uczestnictwo wiernych w Mszach Ļpiewanych (nn. 24Ï27).
c) Uczestnictwo wiernych w Mszach czytanych (nn. 28Ï34).
d) Msza konwentualna, zwana rwnieŇ "Missa in choro" (nn. 35Ï37).
e) Udziaþ kapþanw w Ofierze Mszy Ļw. i tzw. Msze synchronizowane (nn. 38Ï39).
B) Pacierze kapþaıskie (nn. 40Ï46).
C) Bþogosþawieıstwo Eucharystyczne (n. 47).
2. Niektre rodzaje muzyki sakralnej:
A) Polifonia sakralna (nn. 48Ï49).
B) Nowoczesna muzyka sakralna (n. 50).
C) Religijny Ļpiew ludowy (nn. 51Ï53).
D) Muzyka religijna (nn. 54Ï55).
3. Ksiħgi, zawierajĢce Ļpiew liturgiczny (nn. 56Ï59).
4. Instrumenty muzyczne i dzwony:
1 z 19
2009-07-06 20:46
Kto to? Co to?
A) Pewne zasady oglne (n. 60).
B) Organy klasyczne i podobne instrumenty (nn. 61Ï67).
C) Muzyka sakralna wykonywana na instrumentach (nn. 68Ï69).
D) Instrumenty muzyczne i aparaty automatyczne (nn. 70Ï73).
E) Transmitowanie Ļwiħtych czynnoĻci przez radio i telewizjħ (nn. 74Ï79).
F) Czasy, w ktrych zabrania siħ uŇywania instrumentw muzycznych (nn. 80Ï85).
G) Dzwony (nn. 86Ï92).
5. Osoby, ktre w szczeglny sposb uczestniczĢ w muzyce sakralnej i liturgii, (nn. 93Ï103).
6. Nauczanie muzyki sakralnej i liturgii:
A) Oglne ksztaþcenie duchowieıstwa i wiernych w muzyce sakralnej i liturgii (nn. 104Ï112).
B) Publiczne i prywatne instytucje dla pielħgnowania muzyki sakralnej (nn. 113Ï118).
Po ustaleniu zatem pewnych oglnych pojħę (rozdz. I) podane sĢ rwnieŇ oglne zasady dotyczĢce uŇywania
muzyki sakralnej w liturgii (rozdz. II). Na tej podstawie rozdziaþ III caþĢ rzecz wyjaĻni; w poszczeglnych
paragrafach tego rozdziaþu ustalone sĢ najpierw pewne zasady oglne, a z nich wypþywajĢ nastħpnie przepisy
szczegþowe.
Rozdziaþ I
POJĦCIA OGìLNE
1. Liturgia Ļwiħta stanowi caþkowity publiczny kult mistycznego Ciaþa Jezusa Chrystusa, mianowicie Gþowy i
czþonkw" [Encyklika
Mediator Dei
, z dnia 20 listopada 1947 AAS 39 (1947) 528Ï523.]. Dlatego teŇ "czynnoĻciami
liturgicznymi" sĢ te czynnoĻci Ļwiħte, ktre z ustanowienia Jezusa Chrystusa lub KoĻcioþa i w ich imieniu
wykonujĢ osoby wyznaczone prawem, wedþug ksiĢg liturgicznych zatwierdzonych przez Stolicħ ĺwiħtĢ, dla oddania
naleŇnej czci Bogu, ĺwiħtym i Bþogosþawionym (Por. can. 1256). Inne czynnoĻci Ļwiħte odbywajĢce siħ czy to w
koĻciele, czy poza nim, takŇe w obecnoĻci kapþana, a nawet pod jego przewodnictwem, noszĢ nazwħ "naboŇeıstw".
2. Ofiara Mszy Ļw. jest aktem kultu publicznego, oddawanego Bogu w imieniu Chrystusa i KoĻcioþa, bez wzglħdu
na to w jakim miejscu i w jaki sposb jĢ siħ odprawia. Dlatego naleŇy unikaę nazwy "Msza prywatna" [*PrzenoszĢc
to upomnienie w polskie stosunki naleŇaþoby unikaę nazwy áMsza cicha".]
3. SĢ dwa rodzaje Mszy: Msza "Ļpiewana" (in cantu) i Msza "czytana". Msza nazywa siħ
Ļpiewana
, jeŇeli kapþan
odprawiajĢcy Ļpiewa te czħĻci, ktre powinien Ļpiewaę wedþug rubryk; w przeciwnym razie nazywa siħ MszĢ
czytanĢ
. Msza Ļpiewana, jeĻli odprawia siħ jĢ z udziaþem diakona i subdiakona, nosi nazwħ Mszy uroczystej
(solemnis), jeĻli zaĻ odprawia siħ jĢ bez asysty nazywa siħ MszĢ
ĻpiewanĢ
(cantata).
4. WyraŇenie "muzyka sakralna" obejmuje w niniejszej instrukcji:
a) ĺpiew gregoriaıski
b) Polifoniħ sakralnĢ
c) NowoczesnĢ muzykħ sakralnĢ
d) SakralnĢ muzykħ organowĢ
e) Religijny Ļpiew ludowy
f) Muzykħ religijnĢ.
5. ĺpiew "gregoriaıski" uŇywany w czynnoĻciach liturgicznych jest to sakralny Ļpiew KoĻcioþa Rzymskiego, ktry
na podstawie staroŇytnej i czcigodnej tradycji Ļwiħcie i wiernie wykonywany i uporzĢdkowany, lub teŇ uþoŇony w
nowszych czasach wedþug wzorw dawnej tradycji, jest podany do uŇytku liturgicznego w odpowiednich ksiħgach
zatwierdzonych przez Stolicħ ĺwiħtĢ. ĺpiew gregoriaıski nie wymaga ze swej natury, wykonywania go z
towarzyszeniem organw lub innego instrumentu muzycznego.
6. Pod nazwĢ "polifonii sakralnej" rozumie siħ ten Ļpiew menzurowany, wielogþosowy, bez towarzyszenia
jakiegokolwiek instrumentu muzycznego, ktry wziĢþ poczĢtek ze Ļpiewu gregoriaıskiego, wszedþ w uŇycie w
KoĻciele þaciıskim w Ļredniowieczu, w drugiej zaĻ poþowie XV w znalazþ wielkiego krzewiciela w osobie Piotra
Alojzego Palestriny (1525Ï1594) i do dnia dzisiejszego jest uprawiany przez wybitnych mistrzw tej sztuki.
7. "Nowoczesna muzyka sakralna" jest to muzyka wielogþosowa, nie wykluczajĢca towarzyszenia instrumentw
muzycznych, skomponowana w nowszych czasach wedþug zasad rozwijajĢcej siħ sztuki muzycznej. PoniewaŇ jest
ona bezpoĻrednio przeznaczona do uŇytku liturgicznego, powinna tchnĢę poboŇnoĻciĢ oraz duchem religijnym i
tylko pod tym warunkiem moŇe sþuŇyę liturgii.
8. "Sakralna muzyka organowa" jest to muzyka przeznaczona do wykonywania wyþĢcznie na organach. Byþa ona
2 z 19
2009-07-06 20:46
Kto to? Co to?
szeroko uprawiana przez sþawnych mistrzw, zwþaszcza od czasw, w ktrych organy piszczaþkowe zostaþy
udoskonalone. JeŇeli dokþadnie przestrzega prawideþ muzyki sakralnej, moŇe wielce przyczynię siħ do uĻwietnienia
liturgii.
9. "Religijny Ļpiew ludowy", to Ļpiew, rodzĢcy siħ samorzutnie pod wpþywem uczucia religijnego, ktrym czþowieka
obdarzyþ sam Stwrca. Jest on zjawiskiem powszechnym, to znaczy kwitnie u wszystkich ludw.
PoniewaŇ Ļpiew ten szczeglnie siħ nadaje, by napeþnię duchem chrzeĻcijaıskim prywatne i spoþeczne Ňycie
wiernych, dlatego juŇ od najdawniejszych czasw byþ w KoĻciele gorliwie uprawiany [Por. Ef .5, 18Ï20; Kol 3, 16.].
W czasach dzisiejszych gorĢco siħ go poleca w celu wzmoŇenia poboŇnoĻci i dla uĻwietnienia naboŇeıstw. Czasem
moŇe byę dopuszczony nawet w czynnoĻciach liturgicznych [
Encyklika Musicae sacrae disciplina
, z dnia 25
grudnia 1955: AAS 48 (1956) 13Ï14.].
10. "Muzyka religijna" wreszcie, to ta muzyka, ktra zarwno wedþug zamiaru kompozytora, jak i z zaþoŇeı oraz
celu samego dzieþa, stara siħ wyrazię i wzbudzię uczucia religijne. Dlatego teŇ bardzo sprzyja poboŇnoĻci
[
Encyklika Musicae sacrae disciplina: AAS 48 (1956) 14.
]. PoniewaŇ jednak nie jest przeznaczona do celw kultu i
odznacza siħ doĻę swobodnym charakterem, nie wolno jej uŇywaę przy czynnoĻciach liturgicznych.
Rozdziaþ II
ZASADY OGìLNE
11. Instrukcja ta obowiĢzuje wszystkie obrzĢdki KoĻcioþa þaciıskiego. To przeto, co mwi o Ļpiewie
gregoriaıskim
,
odnosi siħ takŇe do wþasnego Ļpiewu liturgicznego innych obrzĢdkw þaciıskich, jeĻli go majĢ.
Nazwa "muzyka sakralna" oznacza w niniejszej Instrukcji czasem "Ļpiew i grħ na instrumentach", czasem zaĻ samĢ
"grħ na instrumentach", co þatwo wywnioskowaę z kontekstu.
Wreszcie przez sþowo "koĻciþ" rozumie siħ normalnie kaŇde "miejsce Ļwiħte", to jest koĻciþ w Ļcisþym tego sþowa
znaczeniu, kaplicħ publicznĢ, pþpublicznĢ i prywatnĢ (por. can ll54, 1161, 1188), chyba, Ňe z kontekstu okazuje siħ,
Ňe chodzi o koĻciþ w sensie Ļcisþym.
12. CzynnoĻci liturgiczne winny byę sprawowane wedþug: przepisw ksiĢg liturgicznych, zatwierdzonych przez
Stolicħ ApostolskĢ, czy to dla KoĻcioþa powszechnego, czy teŇ dla jakichĻ KoĻcioþw poszczeglnych lub dla rodzin
zakonnych (por. can 1257); natomiast naboŇeıstwa naleŇy odprawiaę wedþug zwyczajw i tradycji miejscowych lub
tradycji stowarzyszeı zatwierdzonych przez odpowiedniĢ wþadzħ koĻcielnĢ (por. can 1259).
Nie wolno mieszaę czynnoĻci liturgicznych z naboŇeıstwami, lecz w miarħ moŇnoĻci naboŇeıstwa powinny
wyprzedzaę czynnoĻci liturgiczne lub nastħpowaę po nich.
13. a) Jħzykiem czynnoĻci liturgicznych jest þacina, z zachowaniem wyjĢtkw niŇej wymienionych, chyba Ňe we
wspomnianych ksiħgach liturgicznych powszechnych lub o szczeglnym przeznaczeniu, zezwolono wyraŅnie na
inny jħzyk w niektrych czynnoĻciach liturgicznych.
b) W czynnoĻciach liturgicznych odprawianych ze Ļpiewem nie wolno wykonywaę Ňadnego tekstu liturgicznego,
przeþoŇonego dosþownie na jħzyk narodowy [Motu proprio
Tra le sollecitudini
z dnia 22 listopada 1903, n. 7: ASS
36 (1903Ï1904) 334: Decr. auth. S. R. C. 4121.], chyba Ňe istnieje pozwolenie specjalne [*Takie pozwolenia daþa
Stolica Ļwiħta aprobujĢc rytuaþ sþoweıski, chorwacki i niemiecki oraz pozwalajĢc w wielu prowincjach koĻcielnych
Ļpiewaę czħĻci staþe Mszy Ļw. w jħzyku narodowym. Istnieje rwnieŇ nadal moŇliwoĻę uzyskania takich pozwoleı.]
c) Udzielone przez Stolicħ ĺwiħtĢ zwolnienia od przepisu stosowania w czynnoĻciach liturgicznych jedynie jħzyka
þaciıskiego zatrzymujĢ swĢ moc. Nie wolno ich jednak bez zezwolenia Stolicy Ļwiħtej szerzej interpretowaę lub
rozszerzaę na inne kraje.
d) W naboŇeıstwach moŇna uŇywaę takiego jħzyka, jaki bardziej odpowiada wiernym.
14. a) We Mszach
Ļpiewanych
nie tylko kapþan odprawiajĢcy oraz asystujĢcy mu, lecz takŇe chr lub wierni winni
uŇywaę jħzyka þaciıskiego.
"Tam jednak, gdzie na mocy stuletniego lub niepamiħtnego zwyczaju w czasie uroczystej Ofiary Eucharystycznej
(t. j. Mszy Ļpiewanej) po odĻpiewaniu Ļwiħtych sþw liturgii w jħzyku þaciıskim, Ļpiewa siħ jakieĻ pieĻni w jħzyku
ludowym, Ordynariusze miejscowi mogĢ na to zezwolię, ÇjeĻli biorĢc pod uwagħ okolicznoĻci miejsca i osb
uwaŇajĢ, Ňe byþoby nieroztropnie znosię ten zwyczajÆ (can. 5) z zachowaniem wszakŇe prawa, zabraniajĢcego
Ļpiewania w jħzyku ludowym sþw liturgii [Encyklika
Musicae sacrae disciplina
AAS 48 (1956) 16Ï17.]
3 z 19
2009-07-06 20:46
Kto to? Co to?
b) We mszach czytanych kapþan odprawiajĢcy, ministrant oraz wierni, ktrzy razem z kapþanem
bezpoĻrednio
uczestniczĢ w czynnoĻci liturgicznej, t. j. gþoĻno wypowiadajĢ te czħĻci Mszy Ļw., ktre do nich naleŇĢ (por. n. 31),
mogĢ uŇywaę tylko jħzyka þaciıskiego.
JeĻli zaĻ wierni obok
bezpoĻredniego
uczestnictwa w liturgii pragnĢ dodaę wedþug zwyczajw miejscowych jakieĻ
modlitwy lub pieĻni ludowe, mogĢ to czynię takŇe w jħzyku narodowym.
c) Surowo zabrania siħ, by razem z kapþanem odprawiajĢcym wypowiadano gþoĻno po þacinie lub dosþownie
przetþumaczone czħĻci
Proprium Ordinanum
i
Kanonu Mszy
, bez wzglħdu na to, czy czyniĢ to wszyscy wierni, czy
teŇ komentator. WyjĢtki podane sĢ w n. 31.
PoŇĢdane jest, by w niedziele i Ļwiħta, we Mszach czytanych jakiĻ lektor odczytaþ dla poŇytku wiernych ewangeliħ i
lekcjħ w jħzyku narodowym.
Od Konsekracji aŇ do "Pater noster" zaleca siħ Ļwiħte milczenie.
15. W procesjach przepisanych przez ksiħgi liturgiczne naleŇy uŇywaę tego jħzyka, jaki polecajĢ lub dopuszczajĢ te
ksiħgi. W innych zaĻ procesjach, odprawianych na wzr naboŇeıstw moŇna uŇywaę jħzyka najbardziej
odpowiadajĢcego uczestniczĢcym. wiernym.
16.
ĺpiew gregoriaıski
jest Ļpiewem sakralnym, gþwnym i wþaĻciwym Ļpiewem KoĻcioþa Rzymskiego. Dlatego teŇ
nie tylko moŇe byę uŇywany we wszystkich czynnoĻciach liturgicznych, ale "ceteris paribus" naleŇy go stawiaę
ponad inne rodzaje muzyki sakralnej.
StĢd:
a) Jħzykiem Ļpiewu gregoriaıskiego, jako Ļpiewu liturgicznego, jest wyþĢcznie jħzyk þaciıski [*InterpretujĢc ten
przepis naleŇy pamiħtaę o treĻci numerw 5. i 59. Zakaz Ļpiewania tekstw w jħzykach narodowych odnosi siħ do
melodii zawartych w ksiħgach liturgicznych, a nie obejmuje melodii gregoriaıskich znajdujĢcych siħ poza tymi
ksiħgami np. áAdoro te devote" lub podobne hymny.]
b) Te czħĻci czynnoĻci liturgicznych, ktre wedþug rubryk ma Ļpiewaę celebrans i asystujĢcy mu, naleŇy wykonaę
jedynie wedþug melodii gregoriaıskich, ustalonych w wydaniach typicznych; towarzyszenie jakiegokolwiek
instrumentu jest zakazane.
Chr i wierni, ktrzy wedþug przepisw rubryk odpowiadajĢ ĻpiewajĢcemu i asystujĢcym, majĢ to czynię rwnieŇ
tylko wedþug tych samych melodii gregoriaıskich.
c) Tam gdzie specjalnym indultem zezwolono, aby w Mszach Ļpiewanych celebrans, diakon, subdiakon i lektor po
odĻpiewaniu Epistoþy lub Lekcji oraz Ewangelii wedþug melodii gregoriaıskich, mogli wygþosię, te teksty takŇe w
jħzyku narodowym, winni je gþoĻno i wyraŅnie .odczytaę.
Nie wolno posþugiwaę siħ Ļpiewem gregoriaıskim autentycznym lub podobnym (por. n. 96e).
17.
Polifoniħ sakralnĢ
moŇna stosowaę we wszystkich czynnoĻciach liturgicznych, pod warunkiem, Ňe istnieje chr,
ktry potrafi wykonaę jĢ artystycznie. Ten rodzaj muzyki sakralnej bardziej odpowiada czynnoĻciom liturgicznym,
odprawionym z wielkĢ wystawnoĻciĢ.
18. TakŇe
nowoczesna muzyka sakralna
moŇe byę dopuszczona do wszystkich czynnoĻci liturgicznych, jeĻli
rzeczywiĻcie odpowiada dostojeıstwu, powadze i ĻwiħtoĻci liturgii i istnieje chr, ktry moŇe artystycznie jĢ
wykonaę.
19.
Religijny Ļpiew ludowy
moŇna swobodnie stosowaę w naboŇeıstwach; w czynnoĻciach liturgicznych naleŇy
ĻciĻle przestrzegaę przepisw zawartych wyŇej w nn. 13Ï15.
20.
Muzyka religijna
winna byę zupeþnie wykluczona ze wszystkich czynnoĻci liturgicznych. MoŇe byę jednak
dopuszczona w naboŇeıstwach. Co do koncertw w miejscach Ļwiħtych naleŇy zachowaę normy podane w nn.
54Ï55.
21. To wszystko, co na mocy przepisw ksiĢg liturgicznych ma byę Ļpiewane czy to przez kapþana i asystujĢcych
mu, czy teŇ przez chr i lud, naleŇy w caþoĻci do Ļwiħtej liturgii. Dlatego:
a) Zabrania siħ surowo zmieniaę w jakikolwiek sposb porzĢdek Ļpiewanego tekstu, zamieniaę, opuszczaę lub
nieestetycznie powtarzaę sþowa. TakŇe melodie uþoŇone wedþug zasad polifonii! sakralnej naleŇy tak komponowaę,
by poszczeglne sþowa tekstu moŇna byþo wyraŅnie usþyszeę.
4 z 19
2009-07-06 20:46
Kto to? Co to?
b) Z tego samego powodu wyraŅnie zakazuje siħ we wszelkiej czynnoĻci liturgicznej opuszczaę caþkowicie lub
czħĻciowo jakikolwiek tekst liturgiczny, ktry ma byę Ļpiewany; chyba, Ňe rubryki stanowiĢ inaczej.
c) JeĻli zaĻ dla rozumnej przyczyny, np. z powodu maþej iloĻci Ļpiewakw, albo ich maþej biegþoĻci w sztuce
Ļpiewania, albo gdy czasem z powodu dþugoĻci obrzħdu lub utworu ten czy w tekst liturgiczny wykonywany
zwykle przez chr nie moŇe byę zaĻpiewany wedþug nut umieszczonych w ksiħgach liturgicznych, pozwala siħ by
teksty te w caþoĻci byþy odĻpiewane albo na jednym tonie, albo na sposb psalmw, jeŇeli to odpowiada z
towarzyszeniem organw.
ROZDZIAý III.
ZASADY SZCZEGìýOWE
1. NajwaŇniejsze czynnoĻci liturgiczne, w ktrych uŇywa siħ muzyki sakralnej
A) MSZA
a) Pewne oglne zasady dotyczĢce udziaþu wiernych.
22. Msza z natury swojej wymaga, by wszyscy obecni, we wþaĻciwy sobie sposb w niej uczestniczyli.
a) Uczestnictwo to winno byę przede wszystkim wewnħtrzne. Dokonuje siħ ono przez poboŇnĢ uwagħ umysþu i
uczucia serca, przez ktre wierni "majĢ siħ þĢczyę jak najĻciĻlej z NajwyŇszym Kapþanem... i z Nim i przez Niego
skþadaę Ofiarħ i razem z Nim siebie ofiarowywaę" [Encyklika
Mediator Dei
, z dnia 20 listopada 1947: AAS 39
(1947) 552.]
b) Uczestnictwo obecnych stanie siħ peþniejsze wtedy, gdy do uwagi wewnħtrznej doþĢczy siħ takŇe udziaþ
zewnħtrzny
, wyraŇajĢcy siħ w czynnoĻciach zewnħtrznych, mianowicie w postawie ciaþa (klħkanie, stanie,
siadanie), czynnoĻciach obrzħdowych, przede wszystkim zaĻ w odpowiedziach, modlitwie i Ļpiewie. PochwalajĢc
takie uczestnictwo, PapieŇ Pius XII w encyklice o liturgii
Mediator Dei
, tak siħ oglnie wyraŇa: "NaleŇy pochwalię
dĢŇĢcych do tego, aby liturgia staþa siħ takŇe na zewnĢtrz czynnoĻciĢ ĻwiħtĢ, w ktrej rzeczywiĻcie uczestniczĢ
wszyscy obecni. MoŇna to uskutecznię w rozmaity sposb: albo caþy lud odpowiada na modlitwy kapþana wedþug
przepisw rubryk i z zachowaniem naleŇytego porzĢdku, albo Ļpiewa pieĻni dostosowane do rŇnych czħĻci Ofiary,
albo czyni jedno i drugie, lub wreszcie przy Mszy uroczystej odpowiada na modlitwy kapþana Chrystusowego i
wsplnie uczestniczy w Ļpiewie liturgicznym" [AAS 39 (1947) 560.]. Dokumenty papieskie majĢ na uwadze to
harmonijne uczestnictwo, gdy omawiajĢ "uczestnictwo czynne" [Encyklika
Mediator Dei
: AAS 39 (1947)
530Ï537.] Szczeglny jego wzr dajĢ celebrans i asystujĢcy mu, gdy sþuŇĢ oþtarzowi z naleŇnĢ poboŇnoĻciĢ
wewnħtrznĢ i z dokþadnym zachowaniem rubryk i ceremoniaþu.
c) Czynne uczestnictwo w stopniu doskonaþym osiĢga siħ wtedy, gdy doþĢcza siħ uczestnictwo sakramentalne,
mianowicie gdy "obecni wierni komunikujĢ nie tylko przez duchowe pragnienie, lecz takŇe przez sakramentalne
przyjħcie Eucharystii, aby otrzymaę obfitsze owoce NajĻwiħtszej Ofiary" [Sob. Tryd. S. 22, r. 6. Por. takŇe Encyklikħ
Mediator Dei
(AAS 39 (1947) 565): "Jest rzeczĢ bardzo stosownĢ aby - jak to zresztĢ liturgia nakazuje - lud
przystħpowaþ do Komunii Ļwiħtej po przyjħciu boskiego pokarmu z oþtarza przez kapþana".].
d) PoniewaŇ zaĻ bez dostatecznego pouczenia wiernych nie moŇna uzyskaę ich Ļwiadomego i czynnego
uczestnictwa, warto przypomnieę mĢdre prawo ustanowione przez Ojcw Soboru Trydenckiego, ktre gþosi:
"ĺwiħty Sobr nakazuje pasterzom i wszystkim, na ktrych spoczywa troska o dusze, by czħsto, zwþaszcza w
niedziele i Ļwiħta, w czasie odprawiania Mszy Ļw. (to jest w homilii po Ewangelii, czyli wtedy, "gdy ludowi
chrzeĻcijaıskiemu przekazuje siħ naukħ katechizmowĢ"), sami lub przez innych wyjaĻniali cokolwiek z tekstw
mszalnych, miħdzy innymi zaĻ, by objaĻniali ktrĢĻ z tajemnic tej NajĻwiħtszej Ofiary" [Sob. Tryd. S. 22, r. 8;
Encyklika
Musicae sacrae disciplina
: AAS 48 (1956) 17.]
23. Rozmaitymi sposobami czynnego uczestniczenia wiernych w ofierze Mszy Ļwiħtej naleŇy tak kierowaę, aby
oddalię niebezpieczeıstwo jakiegokolwiek naduŇycia i aby osiĢgnĢę gþwny cel tego uczestniczenia, mianowicie
peþniejszĢ czeĻę Boga i zbudowanie wiernych.
b) Uczestnictwo wiernych w Mszach Ļpiewanych.
24. WyŇszĢ formĢ odprawiania NajĻwiħtszej Ofiary jest
Msza uroczysta
, w ktrej poþĢczona okazaþoĻę ceremonii,
asysty i muzyki sakralnej uzmysþawia wspaniaþoĻę BoŇych tajemnic i prowadzi dusze obecnych do poboŇnej
kontemplacji tych tajemnic. Staraę siħ wiħc naleŇy, by wierni naleŇycie doceniali ten sposb odprawiania,
5 z 19
2009-07-06 20:46
[ Pobierz całość w formacie PDF ]